Ben jij bekend met de meestvoorkomende psychologische valkuilen? Uit onderzoek blijkt dat we de meeste van onze keuzes onbewust maken. Dat kunnen goede keuzes zijn, maar soms ook verkeerde. Dit geldt ook als het om beleggen gaat. Klassieke beginnersfouten zijn ‘kopen als het goed gaat’ en ‘verkopen als het slecht gaat’. Iedereen weet dit. Maar toch stuurt ons onderbewuste ons wel die richting in. In deze blog ga ik diep in op ‘wat zijn de psychologische valkuilen van beleggen?’
1. We zijn kuddedieren.
Mensen zijn van ‘oers’ af aan kuddedieren. We kopiëren de ander graag. Lekker eenvoudig. Als iedereen in crypto’s duik, dan zal dat wel ergens op slaan toch? Als iedereen praat over aandeel Xdie naar de maan gaat, dan zal dit wel gaan gebeuren, of niet? Je hebt vast wel eens van de termthe fear of missing out (FOMO) gehoord. Onze kuddegedrag maakt dat we graag mee doen metde rest, want anders zijn we bang dat we het feestje missen. Andersom net zo, als de beurs veel koersdalingen vertoont, dan zijn we bang dat we de enige zijn die als ons geld gaan verliezen.
Het gevolg? Sommigen van ons raken in paniek en verkopen zonder enige redelijke onderbouwing ook beleggingen die ze voor de lange termijn hadden aangekocht. Wees je ervan bewust dat mensen elkaar vaak napraten. Probeer zogenaamde ‘hypes’ te herkennen en vraag jezelf kritisch af of de uitspraken gebaseerd zijn op feiten, of dat je omgeving hun netwerk napraat. Een tip is om altijd zelf op onderzoek uit te gaan, voordat je ergens in investeert!
2. We kunnen slecht tegen verlies.
Verlies doet pijn. Zo simpel is het. Logisch ook, want geld verliezen is niet leuk. Hoe vaak hoor je de slogan ‘Beleggen is niet zonder risico. Je kunt een deel van de inleg verliezen.” Uit onderzoek blijkt dat verliezen meer impact op ons maken, dan winsten. Het is extreem lastig om met alle posities in je portfolio winst te maken. Als blijkt dat zes van de acht posities winstgevend waren, focussen we ons alsnog op de twee verlieslatende. Een risico is dat je te bang raakt om verlies te nemen. Als een belegging verlieslatend blijkt, dan kun je als jonge belegger teveel vasthouden aande ‘lange termijn’. Je blijft in de ontkenningsfase, met maximaal verlies tot gevolg.
Verlang je naar meer financiële vrijheid?
Begin met het organiseren van je financiën in het FinFit-template! Stel meetbare financiële doelen en voer maandelijks je inkomsten en uitgaven in. Dankzij formules en grafieken krijg je direct inzicht in je financiële gewoonten en je vermogensgroei. Zo kan je bijsturen waar nodig en ben je verzekerd dat jij on-track blijft met je financiële doelen! Klik hiervoor meer info!
3. We zien onze eigen denkwijze als de waarheid.
We lezen de kranten en websites die het nieuws brengen op hun manier. We vinden mensen die het met ons eens zijn vaak aardiger. Waarom? Onze confirmation bias is de oorzaak. Deze zorgt ervoor dat we alleen die informatie selecteren die past bij onze manier van denken. Tegenstrijdigeinformatie die hiermee botst, negeren we liever. Als je als jonge belegger heilig gelooft in NFT’s, scan je het nieuws op zoek naar informatie dat jouw geloof bevestigt. Het risico is dat je feiten diehet tegendeel bewijzen negeert.
Zijn de finfluencers die je volgt financiële expert? Waarschijnlijk niet. Check eens hun LinkedIn. Wat doen ze voor hun baan? Ik ben zelf voorstander van het inspiratie opdoen van anderen, maar ik moedig je aan kritisch te blijven denken.
4. We vinden het spannend om out-of-comfortzone te gaan
Uit onderzoek blijkt dat Nederlandse beleggers veelal in AEX-bedrijven investeren. Net zoals de Amerikanen meer in de S&P-500 bedrijven zitten. Nationale bedrijven staan namelijk dichter bij huis en dat geeft een veilig gevoel. En zo sluikt het erin dat de mate van spreiding in je portfolio daardoor afneemt. Dicht bij huis blijven kan dan wel veilig aanvoélen, maar het brengt meer risico met zich mee. Probeer deze gedachtegang te herkennen en je bewust te worden van de gevaren.
5. We doen graag de goeroe’s na
In de zoektocht naar rendement gaan velen ook op zoek naar de mening van beursgoeroes. Als anderen aantoonbaar succes hebben behaald met beleggen, dan is dat ‘the way to go’ toch? Gevaarlijk! Ik kan het niet vaak genoeg benadrukken. ” In het verleden behaalde resultaten biedengeen garantie voor de toekomst.” Het is de AFM die vaak op deze quote hamert en dat is niet voor niks! Het is belangrijk om kritisch te blijven denken, ook tegenover de goeroe’s waar je naar luistert.
Zijn de finfluencers die je volgt financiële expert? Waarschijnlijk niet. Check eens hun LinkedIn! Wat doen ze voor hun baan? Ik ben zelf voorstander van het inspiratie opdoen van anderen (hee, anders was ik YoungTrader natuurlijk niet gestart ;)). Maar ik moedig je ook aan altijd kritisch te blijven denken. Zelfs als jouw goeroe veel ervaring heeft in beleggen, kan de markt zich anders ontwikkelen dan deze goeroe gewend is. Blijf de basisregels van beleggen in je achterhoofd houden: focus op de lange termijn, pas diversificatie toe in je portfolio en handel niet te vaak.
6. We weten het stiekem beter.
Van fouten kun je leren, maar doen we dat genoeg? Fouten maken is niet leuk. Geld verliezen doet pijn. We denken dan ook liever terug aan die momenten dat we een klapper maakte op de beurs, dan dat we ons geld in rook zagen opgaan. Je hebt dit te danken aan je selectieve geheugen.
Een gevolg is dat we steeds meer denken verstand te hebben van de beurs. Want de successen blijven hangen, terwijl de verliezen worden vergeten. Soms denken we het daardoor zelfs beter teweten dan de experts. Overmoed kan ervoor zorgen dat we onszelf als jonge beleggers overschatten en denken controle te hebben op de beurs. Als het goed gaat met je rendement, dan zien we dit als een bevestiging van onze keuzes. Zie je wel? Ik weet hoe je moet beleggen! Of het op dat moment goede tijden zijn voor de beurs dat is een bijzaak. Het gevaar is dat je jezelf als expert gaat beoordelen, die zich best kan veroorloven wat meer risico te nemen. Wees je bewust van je eigen overmoed en probeer deze te herkennen als je gedachtes en acties je erinmeesleuren!
Hoe hou je je hoofd koel?
Zoals ik al aangeef aan het eind van elke alinea, bewustwording is de eerste stap. Als je merkt datje in een van de valkuilen van beleggen stapt, probeer je dan bewust te worden van de gevaren. Het is goed omte realiseren dat onderbewuste keuzes vaak gehaast worden gemaakt. Mijn grootste tip om te voorkomen dat je in deze valkuilen van beleggen stapt, is het opstellen van een heldere beleggingsstrategie. Een beleggingsstrategie bestaat uit enkele regels, die zijn gebaseerd op je persoonlijke situatie. Je zult meer focus op de lange-termijn bewaren en zo minder in de waan van de dag meebewegen. In mijn boek Van Spaarvarken naar Beurswolf leer je hoe je een beleggingsstrategie opstelt. Er worden je eerst een X aantal vragen gesteld, die te maken hebbenmet je beleggershorizon en risicoprofiel. Na het invullen van de vragenlijst, ontvang je instructies hoe je een beleggingsstrategie kunt opstellen.
